Groningen  by Nicolaes Visscher
Scroll to zoom, click for slideshow

Groningen 1684

Nicolaes Visscher

Momenteel niet beschikbaar via Gallerease

  • Over kunstwerk

    DE STAD EN LANDE VAN GRONINGEN “Groningae et Omlandiae Dominium vulgo de Provincie van Stadt en Lande“, kopergravure vervaardigd door A. Hogeboom, uitgegeven door Nicolaes Visscher als deel van diens “Germania Inferior…” in 1684. In de tijd met de hand gekleurd. Afm. 46 x 56 cm. Nicolaes Visscher II bracht deze kaart van de Stad en Lande van Groningen uit met de uit Wehe afkomstige jonker Ludolf Tjarda van Starkenborgh. Ten opzichte van eerde kaarten van het gebied zijn hier en daar kleine wijzigingen aangebracht. Zo zijn de nederzettingen rond Sappemeer met meer detail weergegeven en is ook de stad Groningen fraai en topografisch secuurder dan voorheen afgebeeld, omringd door haar zeventien dwingers. Ook de zijlen in de Oude Provinciale Dijk zijn niet vergeten en verder bevat de kaart verschillende verlaten en tolhuizen. Een aantal bij eerdere kaartenmakers afgebeelde meren zijn hier van een naam voorzien, zoals het Lijskemeer ten noorden van Bourtange en de meren bij Opwierde en Meedhuizen. Er zijn ook meertjes toegevoegd en dat heeft ongetwijfeld te maken met het voortschrijden van de verveningen. In het zuiden van Vredewold geeft Van Starkenborgh drie meerstallen die in werkelijkheid veel kleiner waren en op een west-oost, in plaats van een zuidwest-noordoost lijn lagen. Ze zouden net als het nabij Wildervank aangegeven Hoetmansmeer door aftapping verdwijnen. De nabijgelegen wijken wijzen op de systematische vervening langs het Leekster Hoofddiep. Het hier voor het eerst vermelde Meer bij De Punt is niet het Paterswoldse Meer of het Freische Veen. Die zouden pas later ontstaan in het ten noorden van Paterswolde aangegeven Onland. Ten zuiden van Woltersum markeren twee rondjes het Wester- en Oostermeer. Het tegenwoordig reed lang verdwenen en vergeten Olderkerkerkmeer is nog aangegeven. Het zou zoals veel andere meren in de 19e-eeuw door bemaling volledig van de kaart verdwijnen. Prijs: Euro 650,-

  • Over kunstenaar

    Nicolaes was de enige zoon van Claes Jansz. Visscher. Hij is ook bekend onder de namen: Nicolaas of Claes Claesz. Na jaren bij zijn vader in de zaak te hebben gewerkt volgde hij hem na diens dood in 1652 op. In 1662 werd hij toegelaten tot het gilde der Amsterdamse boekverkopers en in 1677 kreeg Nicolaes, inmiddels een gerespecteerd uitgever, een 15-jarig octrooi van de staten van Holland en West-Friesland voor het drukken en uitgeven van kaarten. Twee jaar later overleed hij en werd begraven in dezelfde kapel als zijn vader.

    Atlas-uitgaven Van Nicolaes I waren onder andere:

    "Atlas Contractus Orbis Terrarum" vanaf 1657.
    “Germania Inferior” vanaf 1663.
    “Atlas Minor” vanaf 1675.
    Visschers atlassen werden vaak naar wens van de kopers samengesteld (de zogenaamde Atlas Contractus). Zij bevatten over het algemeen geen tekst, alleen soms een gedrukte index. Er werden kaarten gebruikt van andere makers, zelfgegraveerde en bewerkte koperplaten van zijn vader.

    Een van de hoogtepunten in de zeventiende-eeuwse cartografie is de uit meerdere bladen bestaande wandkaart. Een voorbeeld hiervan -uit 1656- is de kaart van Zeeland: “Zelandiae Comitatus novissima Tabula”. Deze bestond uit negen bladen die samengevoegd een afmeting had van 140 x 160 cm. Door middel van het toevoegen van stadsgezichten kon de kaart zelfs nog verder worden vergroot. Deze stadsgezichten werden op hun beurt rond 1668 gebundeld uitgegeven onder de naam: “Speculum Zelandiae”.

Artwork details