Amsterdam 1737 - 1752

Hendrik Leth

PaperPrint
57 ⨯ 88 cm
€ 2.450

Inter-Antiquariaat Mefferdt & De Jonge

• About the artwork
  PLAN TRES EXACT DE LA VILLE FAMEUSE MARCHANDE D'AMSTERDAM. Kopergravure gedrukt op twee bladen vervaardigd door Hendrik de Leth, uitgegeven 1737-1752. Later met de hand geleurd. Afm. 57,5 x 88 cm. Op 24 en 27 april 1734 verscheen in de Amsterdamsche Courant de volgende advertentie: "Te Amsterd. By Hend. De Leth op de Beurssluys, word thans uitgegeven, een geheel nieuw en accuraat Plan van de stad Amsterdam, met veele vermeerderingen die in geene voorgaande plans gevonden werden; verciert aen weerszyden met de Wapens de Wel-Ed. en Groot Agtb. Heeren Burgemeesteren deezer stad, zedert de Reformatie tot nu toe, door voorname Liefhebbers keurig nagezien". Men kon kiezen tussen een rijke uitvoering met aan weerszijden familiewapens en wapens van de Amsterdamse burgemeesters en een sobere uitvoering, waar de stroken met wapens niet bij zaten. Dit exemplaar betreft de uitvoering zonder de wapens. Hendrik de Leth had temidden van vele concurrenten (zoals Covens & Mortier) een betrouwbare, in de stedelijke administratie goed bruikbare, kaart gemaakt. De deftige Franstalige titel lijkt bestemd voor een meer representatieve functie, maar voor het overige is de prent geheel in het Nederlands gesteld, wat handig was voor de ambachtelijke en administratieve gebruikers. Onder de titel lezen we "Gravée et mis au jour Par Henry de Leth a l'enseigne du Pecheur". Dit kan vertaald worden met "Gegraveerd en tot op de dag geactualiseerd door Hendrik de Leth onder het label van Visser." De winkel van uitgever Nicolaes Visscher II bleef die naam houden, ook na zijn overlijden in 1702. Hendrik de Leth en ook zijn vader Andries werkten in de winkel van Visscher toen die nog leefde. Na de dood van Visscher zette zijn weduwe Elisabeth Verseyl de zaak voort tot 1726. Vanaf ca. 1720 lag de dagelijkse leiding echter al bij Andries. Nadat hij de zaak had overgenomen, handhaafde hij de goed bekendstaande naam van de winkel. Na diens overlijden in 1731 nam Hendrik, de zoon van Andries, het roer over. Ook hij ging verder met dezelfde winkelnaam. Het kaartbeeld van deze plattegrond is buitengewoon helder en overzichtelijk, met alleen de hoofdgebouwen in opstand. Hendrik de Leth maakte de kaart naar een ouder voorbeeld en voorzag die van geheel nieuwe decoratie. Een aardig verschil tussen de kaart van De Leth en eerdere plattegrond, is dat De Leth de in opstand gegraveerde gebouwen een schaduw meegaf. Het zonlicht komt hierbij van links, wat overeenkomt met de oostelijke ochtendzon. Links van het decoratieve, openslaande gordijn zien we een Caarte van Amstelland. Het is opvallend dat in het legendablok in de rechterbovenhoek achter een negental vermelde gebouwen een I vermeld staat. In de legenda wordt dit uitgelegd met de woorden NB Daar een I bystaat beteekent Jansenisten. Het jansenisme, genoemd naar Cornelis Jansenius (1585-1638), was een religieuze en politieke beweging uit de zeventien en achttiende eeuw, die zich vooral in Frankrijk ontwikkelde als reactie op bepaalde ontwikkelingen in de katholieke kerk en op het absolutisme van de vorsten uit die dagen. Kenmerkend voor de levenspraktijk van de jansenisten was hun ascetische wereldverwerping en hun pessimistische ethiek. Ook verwierpen zij onder andere de pauselijke onfeilbaarheid. Het accentueren van de gebouwen op de kaart die een relatie hadden met het jansenisme doet vermoeden dat de graveur en uitgever Hendrik de Leth deze politieke stroming aanhingen. De centrale voorstelling onder de plattegrond is met zorg en smaak ontworpen. De titelplaat is fraai opgenomen in een groepje figuren, waarin de stedenmaagd wordt geflankeerd door de twee leeuwen van het stadswapen en de riviergoden van Amstel en IJ, terwijl Fortuna uit zee oprijst. De kompasroos en meetlat hebben net als de titel een driedimensionale vorm gekregen als onderdeel van dit groepje. Het stadszegel en -wapen boven de kaart worden gedragen door twee engeltjes. Literatuur: Marc Hameleers - Kaarten van Amsterdam 1538-1865, nr. 114 p.228-231 Prijs: Euro 2.450,-
• About the artist

  Hendrik de Leth (Amsterdam, May 31, 1703 - Amsterdam, June 17, 1766) was a print artist, etcher, engraver, mapmaker, draftsman, bookseller, art dealer, publisher of prints, art collector and naturalia collector.

  Hendrik de Leth was the son of Andries de Leth (plate cutter, bookseller, 1662-1731) and Nelletje Middenheespen. Hendrik had an older brother, Christiaan de Leth. In 1742 Hendrik married Sophia Otto, who died in 1753. Their marriage remained childless. It was likely that nephew Andries, son of Hendrik's brother Christiaan, would become the successor to Hendrik's business. However, he died in 1743. In 1766 Hendrik de Leth had a will drawn up just before his death, whereby Catharina le Blanc, granddaughter of brother Christiaan, became heiress. On September 30, 1766, the auction of his estate took place.[3]

  In 1728, Hendrik joined the booksellers' guild. Before that he was a student of his father Andries de Leth, who had taken over the map, print and art dealership 'Op de Beurssluys, in den Visscher' in Amsterdam from the cartographer and printmaker Nicolaas Visscher II. Hendrik de Leth in turn took over this company after the death of his father in 1731.

  As early as 1725, the work Images of the Wijdtvermaarde city of Amsterdam was published in addition to its most important Buildings and Gesites, all accurately drawn after life and published in Amsterdam.

  His best-known work with 100 prints was published in 1730: The blessing splendor Kennemerlant : shows many glorious faces of the latter's most important pleasure places, noble houses, village and town buildings : starting with Kastrikum (...) / drawn after life and in the copper brought by H. de Leth; and briefly described by M. Brouërius van Nidek. - Amsterdam : De Leth, 1730. Many prints that De Leth made of Amsterdam can be found in the Amsterdam City Archives.

  As a cartographer, De Leth was best known for his New Geographical Atlas and Historical Atlas, Van de Zeven Vereenigde Nederlandsche Provintien, published in 1740. De Leth also became known for the copper engravings he made around 1758 of the General Map of the Colony or Province of Suriname after the design of Alexander de Lavaux.

Are you interested in buying this artwork?