Hendrik Willem Mesdag werd geboren op 23 februari 1831. Hij werd in Groningen geboren als zoon van bankier Klaas Mesdag en Johanna Wilhelmina van Giffen.

Mesdag werd door zijn vader, een amateurschilder, aangemoedigd om kunst te studeren. Hij trouwde in 1856 met Sina van Houten en toen zij een fortuin erfden van haar vader, trok Mesdag zich op 35-jarige leeftijd terug uit het bankwezen om een carrière als kunstschilder na te streven. Tot dan toe had hij bij zijn vader in de bank gewerkt en had hij puur voor zijn plezier getekend.

Om zijn studie voort te zetten verhuisde hij naar Brussel, waar zijn leraar de Nederlandse schilder Willem Roelofs was. De zee werd Mesdags hoofdthema.

In 1869 vestigde hij zich aan de kust van Den Haag. Zijn favoriete plek om te schilderen was het strand van Scheveningen. In 1870 brak hij internationaal door en won hij een medaille op de Parijse Salon.

Zijn meest spectaculaire werk, het Panorama, werd in 1881 voltooid. Dit ronde doek, 14 meter hoog en 120 meter in omtrek, is te zien in Den Haag bij Museum Mesdag. Samen met zijn vrouw Sientje Mesdag-Van Houten, zelf kunstenaar, richtte hij het museum naast zijn huis op om hun collectie werk van Haagse en Barbizonse kunstenaars te tonen.

Mesdag overleed op 10 juli 1915, maar hij liet een erfenis na aan Den Haag waar het Panorama nog steeds wordt tentoongesteld.