Over de kunstenaar
Etienne Elias, geboren op 23 april 1936 in Oostende en overleden op 23 mei 2007 in dezelfde kustplaats, heeft een onuitwisbare stempel gedrukt op de kunstwereld. Zijn levendige en opvallende figuratieve schilderijen droegen invloeden uit het popart-genre. Elias was niet alleen schilder maar ook graficus en tekenaar die samenwerkte met gerenommeerde kunstenaars als Roger Raveel en Raoul De Keyser.
In de jaren zeventig verwierf hij bekendheid als kunstenaar in Nederland. In de jaren tachtig ging hij over op een neo-expressionistische stijl. Zijn favoriete onderwerpen omvatten niet alleen Oostende en de menselijke figuur, maar hij verdiepte zich ook in de kunstgeschiedenis, waarbij hij hulde bracht aan meesters uit de vroege Italiaanse Renaissance zoals Fra Angelico, Giotto en Piero della Francesca, evenals aan de Vlaamse Primitieven, geïllustreerd door Jan Van Eyck.
Elias bezat een buitengewoon perspectief op de wereld en doordrenkte de dagelijkse realiteit met een vleugje magie, poëzie, humor, ironie en expressiviteit door zijn kunst.
Etienne Elias, geboren als Etienne Michiels, koesterde al op jonge leeftijd zijn ambities om kunstenaar te worden. Zijn inspiratie ontstond toen hij de werken van James Ensor tegenkwam in de residentie van burgemeester Henri Serruys en de creaties van Leon Spilliaert in de woning van de daaropvolgende burgemeester, Adolf van Glabbeke.
Hij scherpte zijn artistieke vaardigheden vijf jaar lang aan aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten in Gent, waar hij uitgebreid onderwijs kreeg in tekenen en de technische aspecten van de schilderkunst. Elias bewees dat hij een getalenteerd tekenaar was, wat blijkt uit zijn verschillende potloodwerken zoals "Portret van Olga Hautekeete" (1971). Bij het verlaten van de academie werd hij geëerd met de Deleu-prijs.
Op twintigjarige leeftijd nam hij tijdens zijn verblijf in het Augustijnenklooster in Gent kort de naam Broeder Elia aan, wat later leidde tot zijn pseudoniem Elias. Daar concentreerde hij zich aanvankelijk op de non-figuratieve schilderkunst en nam later bij het uitbeelden van apostelen een stijl aan die doet denken aan de Vlaamse expressionisten van de Latemse School.
Vier jaar nadat hij het klooster verliet, keerde hij terug naar Oostende en begon aan zijn levenslange artistieke reis, waarbij hij voortdurend verschillende kunststijlen verkende. Net als Roger Raveel vond Elias inspiratie in zijn directe omgeving.
Aanvankelijk verdiepte zijn werk zich in de ongebreidelde abstractie, neigend naar de matièristische schilderkunst. In de jaren zestig leidde zijn ontmoeting met Roger Raveel zijn werk naar kleurrijke figuratieve kunst die doet denken aan de pop-artbeweging.
Terwijl de kunstwereld de opkomst zag van pop-art, minimal art en conceptuele kunst, bleef België een vruchtbare voedingsbodem voor de schilderkunst. Etienne Elias stond aan het front van deze heropleving van de schilderkunst in het begin van de jaren zestig, een tijd waarin schilderkunst en het medium verf als irrelevant of achterhaald werden beschouwd. Het bepalende kenmerk van deze nieuwe artistieke beweging was een sterke voorkeur voor het figuratieve, de 'nieuwe figuratie' genoemd. In het werk van Elias is deze figuratieve benadering altijd verbonden met het alledaagse. Door zijn unieke perspectief doordrenkt de kunstenaar de alledaagse werkelijkheid met een magische, poëtische, humoristische, ironische en expressieve essentie.
In 1962 kreeg hij een eervolle vermelding bij de uitreiking van de Europaprijs in Oostende. In 1963 exposeerde hij in galerie Chèvre Folle, een ietwat vervallen kunstenaarsverblijf vlakbij de Sint-Petrus-en-Pauluskerk, dat diende als ontmoetingsplaats voor lokale vooruitstrevende kunstenaars, waaronder Willy Bosschem, Roland Devolder, Jan de Lee, Yves Rhayé, Jef Van Tuerenhout en vele anderen.
In 1964 exposeerde Elias zijn werk in het Casino Kursaal in Oostende, met een verzameling poppen, stoelen en andere meubelstukken. Ook 'De Appel' (1963-1964) kan als een geschilderde assemblage worden beschouwd.
De periode 1963-1964 markeerde zijn overgang naar de figuratieve stijl, mede beïnvloed door het werk van Roger Raveel, zoals te zien in "A Man by the Sea" (1963).
Samen met Roger Raveel, Raoul De Keyser en de Nederlandse kunstenaar Reinier Lucassen werkte Elias aan de muurschilderingen in de kelders van het Kasteel van Beervelde, in opdracht van Graaf de Kerckhove de Denterghem. Elias beeldde vooral moderne gemakken en menselijke aanwezigheid in de badkamer af, een zelfportret en enkele figuren geïnspireerd op de ‘Aanbidding van het Lam Gods’ van Jan Van Eyck. Dit project leidde tot een blijvende vriendschap tussen Elias en Lucassen. Hoewel de kunstwerken in Beervelde vaak geassocieerd worden met de kunststroming die bekend staat als de ‘Nieuwe Visie’, voelden de kunstenaars zich niet helemaal op hun gemak bij dit label en vervolgden uiteindelijk hun eigen weg.
In 1966 ontving Etienne Elias de laureaat van de Prix Jeune Peinture Belge en de Prijs van de Jonge Belgische Schilderkunst in Brussel, waarmee hij zijn plaats in de kunstwereld verstevigde.