Tips voor als je van plan bent om voor het eerst fotokunst te kopen!

Fotografie is vooral populair bij nieuwkomers die fotokunst willen kopen en verzamelen omdat het een toegankelijk medium is, waarmee mensen zich relatief gemakkelijk kunnen identificeren. Maar het universum van de fotokunst is erg breed en de ontwikkelingen in de hedendaagse fotografie gaan razendsnel. De prijzen van fotkunst variëren van 4,5 euro tot 4,5 miljoen euro. Waneer is iets nu fotokunst en waar moet je op letten als je foto kunst wilt kopen?   

Wat maakt een fotografie tot fotokunst?

Allereerst is fotografie een ongelooflijk breed medium met een even breed spectrum aan doeleinden, van reclame tot journalistiek tot wetenschappelijke documentatie tot privégebruik tot kunst en nog veel meer. In termen van waarde, zowel artistiek als economisch, zou het dus verleidelijk zijn om het spectrum van fotografie in te delen volgens de lijnen 'fotoreclame is slecht - fotokunst is goed', maar in werkelijkheid werkt het niet zo.

_{Voorbeeld van fotokunst 'Shuang' door Billy und Hells} 

De grootsheid van de fotokunst ligt vooral in haar artistieke of esthetische verdienste, veeleer dan in haar artistieke of esthetische bedoeling. Er is veel werk van de vroege pioniers van het medium dat nooit bedoeld was als beeldende kunst, maar dat deel is gaan uitmaken van de kunsthistorische canon en waarvoor nu hoge prijzen worden gevraagd. Ook sommige modefotografie van bepaalde fotografen is zowel in artistiek als in financieel opzicht in de lift terechtgekomen.

Anderzijds zijn er tegenwoordig heel wat "fine art" fotografen aan het werk, die in hedendaagse galerijen zeer hoge prijzen vragen voor hun werk, dat nooit in aanmerking zou komen voor een serieuze tentoonstelling in een museum of instelling. Dus iets 'fine art' of fotokunst noemen of hoge prijzen vragen, maakt iets nog niet per se tot een geweldige foto.

_{Voorbeeld van fotokunst 'Sunny side up' door Werner van Reck}

Belang van de oplage bij het kopen van fotokunst

Voor de meeste nieuwkomers lijkt het verschil tussen de omschrijving: 'Silver Gelatine, 1/3' en 'Digital Print 99/100 (+2AP)' hocus-pocus. Maar de kenner haalt hier wel wat uit, namelijk het is een indicatie van de druktechniek en de oplage en het formaat waarin het wordt geproduceerd.

Over het algemeen kan je bij edities kunnen zeggen dat hoe groter het formaat, hoe hoger de prijs (bij hetzelfde of soortgelijk werk van één fotograaf), en hoe groter de oplage, hoe lager de prijs. Dus een foto van een bepaalde fotograaf in een groter formaat en een lagere oplage zal veel duurder zijn dan een kleinere foto in een grotere oplage van dezelfde fotograaf.  

_{Voorbeeld van fotokunst en het stilleven "The Wish" door Dik Nicolai}

Belang van afdruktechniek bij het kopen van fotokunst

Wat het afdrukken en de kwaliteit van een foto betreft, zijn het de vakantie- en familiefoto's van iedereen geweest die het minst hebben bijgedragen tot hoe mensen fotografie en de markt ervan zien. Mensen zijn eraan gewend geraakt hun eigen foto's voor een paar cent af te drukken, en met een beetje pech beginnen ze na een decennium ook nog te vervagen.

Het idee dat het afdrukken van een foto bijna niets kost, speelt een rol in de perceptie van de prijs van een foto voor nieuwkomers. Er is echter een groot verschil tussen die goedkope supermarktafdrukken en een echte goede afdruk, gemaakt met vakmanschap.

^{Voorbeeld van fine art fotografie , Toledo Targas, by Tom Blachford 2020}

Bij het kopen van fotokunst zijn de meeste mensen verbaasd te horen dat alleen de kostprijs van een afdruk van een werk dat zij overwegen, al enkele honderden euro's bedraagt, en dat fotografen en drukkers een enorme hoeveelheid tijd en materiaal besteden aan het testen en precies goed krijgen van de kleuren, tinten en dieptes. En een goede afdruk behoudt zijn kracht, hij vervaagt niet zoals de vakantiekiekjes uit je jeugd.

_{Voorbeeld van fotogarfie kunst; portret van oude vrouw 'Namaste' door Marie van der Heijden}

Dit zijn slechts twee overwegingen die fotografie en fotokunst minder eenvoudig maken dan het toegankelijke karakter van het medium zou doen vermoeden, wanneer je net begint met verkennen. Het kost wat tijd om een goed beeld te krijgen van de dingen, en de beste manier om dat te bereiken is door jezelf te informeren. Niet alleen om goed geïnformeerd te zijn, maar ook om erachter te komen wat je echt leuk vindt.

_{Voorbeeld van fotografie kunst 'Veneration Orange' bestaande uit een mozaiek van kleinere foto's door Joël Moens de Hase}

Belangrijke tips als je van plan bent om fotokunst te kopen

1. Voordat je fotokunst gaat kopen, kijk naar fotografieboeken. De meeste grote boekwinkels hebben een selectie geweldige fotografieboeken. Een fotoboek kopen is een geweldige manier om dieper in te gaan op het werk van een fotograaf die je leuk vindt. Af en toe een boek oppakken en doorbladeren is een uitstekende manier om je voorkeuren te verfijnen. Het verfijnen van je smaak is verstandig als je net begint met kopen. Soms is werk dat gemakkelijk aantrekt, ook werk dat gemakkelijk verveelt.

2. Voordat je fotokunst gaat kopen, ga naar tentoonstellingen. Een goede manier om het verschil te zien tussen fotografie in een boek of op een scherm, en de kracht van een foto als object. Je wordt niet afgeleid door de prijs terwijl je uitzoekt wat je mooi vindt, en het is een geweldige manier om te zien waar je voorkeur naar uitgaat qua formaat en om te zien welke manieren er zijn om werk aan de muur te hangen.

3. Voordat je fotokunst gaat kopen, bekijk veilingen en de resultaten. Zo krijgt u een heel goed idee van wat bekende namen op de markt opbrengen en hoe die zich verhouden tot het werk dat u op het oog hebt.

4. Voordat je fotokunst gaat kopen, ga naar fotografiebeurzen. Beurzen zijn een goede manier om fysiek een goede selectie te maken van wat de markt te bieden heeft en het is een goede gelegenheid om vragen te stellen over het werk en een meer diepgaande dialoog te voeren om je kennis te vergroten.

5. Voordat je fotokunst gaat kopen, onderzoek online. Wanneer u zich zeker genoeg voelt om te gaan kopen, begin dan online te zoeken naar de fotograaf die u leuk vindt. Uitzoeken wat er op de markt beschikbaar is en een goed overzicht krijgen van de verschillende opties is vaak het gemakkelijkst online te doen.

Dit artikel is geschreven door gastschrijver Roderick van der Lee. Van der Lee is mede-oprichter van UNSEEN, de internationale fotografiebeurs, en eigenaar van Atelier Van der Lee. 

Wilt u meer fotokunst ontdekken en kopen? Kijk hier op Gallerease voor onze uitgebreide fotokunst-collectie afkomstig uit gerenommeerde galeries!

Meer lezen over algemene tips met betrekking tot het kopen van kunst? Lees ook ons artikel: "Praktische tips bij het kopen van je (eerste) kunstwerk!

*Uitgelichte afbeelding courtesy van Making Memeries, installation view, 2016 © Harry Mitchell: Self Publish, Be Happy