De ingenieuze eenvoud van KOBE
Kobe, artistiek pseudoniem van Jacques Saelens, was een Belgische beeldhouwer. Hij werd in Kortrijk geboren op 4 september 1950 en overleed onverwacht in Saint-Julien (Var) te Frankrijk op 26 oktober 2014. Kobe stierf op 64-jarige leeftijd en liet een indrukwekkend oeuvre na. Kobe creëerde zijn eigen stijl van sculpturen en vormde figuren die direct herkenbaar zijn.
'The two faces', Kobe, 2006, bronze (37 x 30 x 39 cm)
De kracht van eenvoud, emotie en universele schoonkeid
Bij de werken van Kobe gaat het om eenvoud, puurheid en schoonheid. De kijker moet plezier aan zijn werk beleven, was zijn credo. Hij maakte zijn sculpturen tegelijk breed en dun en wist de realiteit zo te vervormen dat ze herkenbaar en esthetisch bleef.
Op een grensvlak van abstractie en figuratie, gebruik makend van ronde vormen en een strak lijnenspel, schiep hij beelden van vrouwen en mannen, torso’s en paarden.
'Pegasus III', Kobe, 2005 (42 ⨯ 33 ⨯ 10 cm)
Hiermee een emotie en stemming vorm te willen geven zoals blijheid, verbondenheid, liefde of vriendschap. De bronzen beelden zijn voorzien van prachtige patina. Zacht glanzende, in diep zwarte, bruine of helder groene-turquoise kleuren, die het lijnenspel benadrukken. Of juist matte aardetinten die het beeld een uitstraling geven alsof het steen of keramiek is.
Associaties met Egyptische, Etruskische of Afrikaanse beelden zijn er zeker maar ook met moderne kunststromingen zoals het kubisme omdat deze kunstenaars ook speelden met en gebruik maakten van verschillende zichtpunten binnen één werk.
Zijn beelden zijn driedimensionaal pur sang. Om ze te doorgronden en begrijpen moet je erom heen lopen en zelf ervaren hoe het beeld dan steeds weer opnieuw veranderd. Opmerkelijk intelligent en verrassend, maar vooral adembenemend mooi.
'Girl with pigtails', Kobe
Fascinatie met oude culturen
Kobe werd als Jacques Saelens geboren in een gezin van zeven kinderen. Zijn vader had maar weinig vertrouwen in een artistieke carrière voor zijn zoon. Toch koos Jacques voor de kunstacademie en volgde lessen beeldhouwen aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten van Kortrijk alsook lessen beeldende kunst, specialisatie beeldhouwkunst aan St. Lucas Gent en St. Lukas Brussel.
Gefascineerd door de oude culturen in Centraal- en Zuid-Amerika, Afrika en Azië reisde Kobe de wereld rond om zijn artistieke visie te ontwikkelen. Deze reizen hadden een grote impact op zijn werk: soms lijken zijn beelden oeroude vruchtbaarheidsbeelden of religieuze Mayasculpturen, maar steeds met invloed van rationele moderne en abstracte kunst.
'Centauro 2006', Kobe (56 ⨯ 35 ⨯ 12 cm)
Flirten en Worstelen
Tot het einde van de jaren tachtig exposeerde hij sporadisch. Zijn werkelijke doorbraak kwam begin jaren negentig toen zijn oeuvre vaste vorm had gekregen. Steeds weer komen brede en tegelijk dunne figuren zijn beeldend universum aanvullen.
Kobe flirt en worstelt tegelijk met zijn grenzeloze fantasie en het metier dat met de jaren is toegenomen: hoe kan je de realiteit naar je hand zetten zonder dat je beeldtaal onleesbaar wordt en je de eenvoud verraadt?
'Puledro (small)', Kobe, 2009, (28 ⨯ 20 ⨯ 10 cm)
Noeste arbeid en perfectie
Zijn beelden hebben dan ook steeds een lang proces achter de rug. Tussen idee en afgewerkt beeld zaten meerdere maanden tijd. Elke dag begon met tekenen en schetsen, de enige manier om orde te scheppen in de chaos in zijn hoofd.
In die voorstudies cijferde hij de derde dimensie bijna volledig weg. Om dit om te zetten naar de realiteit, was mathematisch denken nodig. Dat is geen ideale situatie voor tegelijk brede en flinterdunne sculpturen uit marmer of brons.
Vormproblemen en een wankel evenwicht waren schering en inslag, maar Kobe was een fervent liefhebber van vakmanschap en oefening: deze praktische problemen oplossen, zette hem aan tot perfectionisme.
'Girl with pigtails', Kobe
Kobe zette zijn berekeningen eerst om naar natte klei rond een stevige armatuur en maakte daarvan een gipsen model. Vervolgens schaafde, veilde en polijstte hij hieraan tot hij tevreden was, en dat kon lang duren. Kobe liet niets aan het toeval over. Alles moest doordacht en geometrisch beredeneerd zijn. Dat rationele maskeerde hij met een schijnbaar ongedwongen houding, gezichten zonder kenmerken en een gladheid die het licht weerkaatst.
De vrouwelijke vorm en het paard
Twee thema's domineren Kobe’s oeuvre: de vrouwelijke vorm in al haar eenvoud en mysterie, en het paard als een symbool van kracht, kameraadschap en verbondenheid. Kobe wilde zijn kunst niet te ingewikkeld maken of doordrenken met verborgen betekenissen.
In plaats daarvan was hij voortdurend op zoek naar eenvoud en schoonheid. Met zijn creaties bracht Kobe gevoelens tot leven voor de wereld om van te genieten: geluk, genegenheid, liefde en vriendschap.
'High heels true love, Kobe', 2006 (70 ⨯ 30 ⨯ 17cm)
Eervolle taak
Kobe woonde en werkte sinds 1995 in Pietrasanta, het Italiaanse historische centrum voor kunstenaars en beeldhouwers, dicht bij de bronsgieterijen en de marmergroeven van Carrara. Kobe liet een indrukwekkend oeuvre na van marmeren en bronzen beelden.
Nu heeft zijn zoon Albin Saelens, uit liefde voor zijn vader en uit respect voor zijn kunstenaarschap, het op zich genomen om de artistieke nalatenschap van zijn vader te eren. Albin promoot het oeuvre van zijn vader, brengt publicaties uit (Kobe – Ingenious Simplicity, 2016, 252p.) en organiseert tentoonstellingen.
'Pride cut loose', Kobe, height 120 cm
Vertegenwoordiging Kobe door Morren Galeries
Ook koos Albin een aantal locaties die het werk van zijn vader blijvend onder de aandacht brengen, waaronder Morren Galleries. De Utrechtse galerie, die normaliter uitsluitend het werk van levende kunstenaars vertegenwoordigt, hoefde niet te aarzelen om het werk van Kobe in hun stal op te nemen.
Galeriehouder Eric Morren volgde Kobe al jaren op de voet en had altijd al de wens zijn werk te mogen vertegenwoordigen: “Dat dit postuum gebeurt, is natuurlijk jammer, want ik had de meester heel graag persoonlijk ontmoet en leren kennen. Anderzijds vind ik het fantastisch om door zijn zoon Albin gekozen te zijn om het werk van zijn vader levend te houden. Iets dat ik beschouw als een bijzondere en eervolle taak.” aldus Eric Morren.
*De afbeelding in de header is 'Zonnebaden', Kobe, 2011 (23 x 53 x 10 cm)
