Marijke van Seters

Natuur heeft vaak een heilzame werking, vanwege de verrassende schoonheid van bloeiende planten, statige bomen en spiegelende vijverpartijen. Om met Vincent van Gogh te spreken, de natuur (en ook de kunst met de natuur als onderwerp) kan ons troost bieden. Met die connotatie krijgen de schilderijen en tekeningen van Marijke van Seters (Nijmegen, 1958) extra betekenis en winnen ze des te meer aan kracht.

Wat meteen opvalt bij de werken van Marijke is dat ze ofwel heel erg inzoomen op een pregnant detail van de natuur, waarbij het lijkt of er een close-up genomen is, of juist het landschap benaderen vanuit een vogelvluchtperspectief met een hoge horizon. Daarbij heeft ze een uitgebreid fotoarchief als studiemateriaal en steun bij het bepalen van onder meer compositie en afsnijdingen

Dat verklaart dan ook meteen haar bewondering voor schilders als de impressionist Monet en de Japanse prentkunst met hun beider eigenzinnige en originele visie op het landschap. Want ook bij haar is er die voorliefde om enerzijds de beschouwer onder te dompelen in de natuur door een sterke kadrering of te confronteren met een bijna adembenemende panoramische weidsheid.

De hang naar het decoratieve wordt daarbij nergens een doel op zich: want bijvoorbeeld de slanke takken en bloemenranken steken nu eens
brutaal en diagonaal door het beeldvlak, of zijn dan weer afgetekend tegen de achtergrond van een hel tegenlicht, zodat hun vormen vervagen en lijken te verdwijnen. Of ze zijn enkel nog te zien als een spiegeling, een reflectie in het water. Door het lichteffect kunnen de kleuren trouwens op een subtiele manier met elkaar contrasteren, wat ook het resultaat is van het geduldige laag over laag schilderen. Door die transparante opbouw, als een soort coulissen, wordt de toeschouwer nog meer in het beeld en daarmee in de natuur gezogen.

In haar acrylverf en krijttekeningen maakt ze met die gevoelige gelaagdheid en de neiging tot vereenvoudiging het topografische ondergeschikt aan de zachte tinten. De werken worden ontdaan van tijd en plaats en raken zo nog meer de essentie van de natuurbeleving. Zeker in een reeks valt op hoe met minimale details wisselende stemmingen worden opgeroepen. Zo beroert Marijke van Seters ons met de grootsheid of, juist tegengesteld daaraan, de intimiteit van de natuur, als bron van inspiratie en bezieling.

Edwin Becker
Hoofdconservator tentoonstellingen, Van Gogh Museum