Amsterdam "Haringpakkerstoren" 1725

Hendrik Leth

PapierAfdrukken
58 ⨯ 92 cm
€ 3.450

Inter-Antiquariaat Mefferdt & De Jonge

• Over kunstwerk
  HOEK PRINS HENDRIKKADE EN SINGEL IN AMSTERDAM “Gezigt van de Haringpakkers Toren, nevens de Haarlemmer Sluis, en Nieuwe Vismarkt tot Amsterdam van 't Y aan te zien”. Ets met gravure gedrukt van twee koperplaten vervaardigd door Jan Smit en uitgegeven door Hendrik de Leth rond 1725. In de tijd met de hand gekleurd. Afm. 58,4 x 92 cm. In lijst. We zien de hoek Haarlemmersluis, Singel en Prins Hendrikkade, in oude stadsgezichten zeer geliefd vanwege het pittoreske ensemble. Het stadsbeeld toont een bedrijvige kade, toen nog aan het IJ gelegen. De boven op een oude vestingtoren gebouwde ranke torenspits, de Haringpakkerstoren van Hendrick de Keyser, bepaalde in hoge mate het silhouet van de stad. De toren werd in de middeleeuwen gebouwd als vestingwerk op de noordwestelijke hoek van de stadsomwalling en werd destijds de Heilig Kruistoren genoemd, een katholieke benaming. Tijdens de Spaanse overheersing van de Nederlanden, werden stedelingen die het katholieke geloof afvielen in deze toren gevangen gezet. Kort daarna werden de 'veroordeelden' heimelijk in de nacht zonder enig verhoor of proces gekneveld aan handen en voeten achterover van de toren in het IJ gegooid. Het werd hier ‘Haringpakkerij’ genoemd, omdat hier door de haringpakkers de haring werd gezouten en gekuipt. Na de Alteratie (1578) werd de toren omgedoopt in Haringpakkerstoren. In de toren werd door de haringpakkers vergaderd. Een stadsverordening uit 1601 bepaalde dat bij het luiden van een kleine klok in de toren de haringpakkers die in de buurt waren op de werkplek moesten verschijnen, om hun aandeel in de te verrichten arbeid te leveren. Op de achtergrond zien we een blok van negen 17de-eeuwse trapgeveltjes. Hier was de belangrijkste aanlegplaats voor de aanvoer van de dagelijkse goederen, waaronder met name melk en vis. De vangst werd ter plaatse op de visafslag gekeurd, verkocht en naar de verwerkende bedrijfjes gebracht. Ook werd rechtstreeks aan het publiek verkocht op de vismarkt aan de Haarlemmersluis. In de verte ligt de koepel van de Nieuwe Lutherse Kerk. De functies van overslag en markt zijn in de loop van de tijd verplaatst. Rond 1829 is de Haringpakkerstoren afgebroken, het toen zeer arme Amsterdam had geen geld voor het onderhoud van het verwaarloosde bouwwerk. Het titellint bovenaan de prent wordt vastgehouden door putti die ook een jakobsstaf, drietand en een spiegelretourschip bij zich hebben, duidend op het maritieme karakter van de stad. Prijs: Euro 4.350,- (incl. lijst)
• Over kunstenaar

  Hendrik de Leth (Amsterdam, 31 mei 1703 - Amsterdam, 17 juni 1766) was prentkunstenaar, etser, graveur, kaartmaker, tekenaar, boekhandelaar, kunsthandelaar, uitgever van prenten, kunstverzamelaar en naturaliënverzamelaar.

  Hendrik de Leth was de zoon van Andries de Leth (plaatsnijder, boekverkoper, 1662-1731) en Nelletje Middenheespen. Hendrik had een oudere broer, Christiaan de Leth. In 1742 trad Hendrik in het huwelijk met Sophia Otto, die overleed in 1753. Hun huwelijk bleef kinderloos. Aannemelijk was dat neef Andries, zoon van Hendriks broer Christiaan, opvolger zou worden van de zaak van Hendrik. Hij overleed echter al in 1743. In 1766 liet Hendrik de Leth vlak voor zijn overlijden een testament opmaken, waarbij Catharina le Blanc, kleindochter van broer Christiaan, erfgename wordt. Op 30 september 1766 vond de veiling van zijn nalatenschap plaats.[3]

  In 1728 trad Hendrik toe tot het boekverkopersgilde. Daarvoor was hij leerling van zijn vader Andries de Leth, die de kaart-, prent- en kunsthandel 'Op de Beurssluys, in den Visscher' te Amsterdam had overgenomen van cartograaf en prentkunstenaar Nicolaas Visscher II. Hendrik de Leth nam dit bedrijf op zijn beurt over na het overlijden van zijn vader in 1731.

  Reeds in 1725 werd het werk Afbeeldinge van de Wijdtvermaarde stadt Amsterdam benevens derzelver voornaamste Gebouwen en Gesiten, alle naaukeurig na ’t leven geteekent en uitgegeven t’ Amsterdam uitgegeven.

  In 1730 verscheen zijn bekendste werk met 100 prenten: Het zegenpralent Kennemerlant : vertoont in veele heerelyke gezichten van deszelfs voornaemste lustplaetzen, adelyke huizen, dorp- en stede-gebouwen : beginnende met Kastrikum (...) / naer 't leven getekent en in 't koper gebragt door H. de Leth ; en kortelyk beschreven door M. Brouërius van Nidek. - Amsterdam : De Leth, 1730. Vele prenten die De Leth maakte van Amsterdam zijn te vinden in het Stadsarchief van Amsterdam.

  Als cartograaf werd De Leth vooral bekend door zijn in 1740 gepubliceerde Nieuwe geographische atlas en historische atlas, van de Zeven Vereenigde Nederlandsche Provintien. De Leth werd ook bekend door de kopergravures die hij omstreeks 1758 vervaardigde van de Algemeene Kaart van de Colonie of Provintie van Suriname naar het ontwerp van Alexander de Lavaux.

Bent u geïnteresseerd om dit kunstwerk te kopen?